Wat is een bijna-doodervaring?

1.0 Inleiding

Wat gebeurt er als mensen doodgaan?

Dat is waarschijnlijk de vraag die de mensheid het meest heeft beziggehouden en in verwarring heeft gebracht. Houden we gewoon op met leven zonder enig teken van onszelf op aarde achter te laten, behalve onze stoffelijke resten? Worden we later alleen weer tot leven gewekt door een Opperwezen als we goede cijfers hebben gehaald tijdens ons leven? Gaan we naar de Hel of het Hemelrijk? Of komen we terug als dieren, zoals de Hindoes geloven, of misschien generaties later als ‘andere’ mensen.

2.0 Waarom Bijna-doodervaringen ons intrigeren

Bijna-doodervaring [BDE]

Wat voor uitwerking heeft het op de mensen die een BDE’ er na staan? En waarom zijn de mensen zo gefascineerd door de bijna-doodervaring? Zijn BDE’ ers echt dood? Bevestigt de BDE godsdienstige ideeën? Wat voor effect heeft een BDE op iemand met zelfmoordplannen? Zou het bewijs van het bestaan van BDE’ s de wetenschap doen veranderen?

Veel mensen willen tot op vandaag de dag nog steeds antwoorden hebben op veel fundamentele vragen over bijna-doodervaringen of over de dood zelf. Maar wat blijkt uit vele onderzoeken, dat de mensen die volop in het leven staan, minder goed raad weten met de bijna-dood dan met de dood zelf! En dat komt volgens mij, omdat wij mensen ons leven hebben doorgebracht met grenzen te leggen. We geloven dat ‘één lichaam, één ik’ een natuurwet is.

3.0 Omschrijving Bijna-Doodervaring

De term bijna-doodervaring (BDE) is in het jaar 1972 - ‘75 door de Amerikaanse arts Raymond A. Moody in de wereld gebracht. Dat gebeurde door zijn werk als cardioloog.

Mensen werden in een situatie van klinische dood bij hem gebracht en door reanimatie werden de mensen van een wisse dood teruggebracht in het leven.
De mensen vertelden hem nadien bijzondere verhalen die zij tijdens de reanimatie beleefd hadden en hem hebben doen verwonderen. Hij heeft dit toen bestempeld als een ‘bijna-doodervaring’.

Cardioloog P. van Lommel, BDE-onderzoeker heeft de bijna-doodervaring als volgt gedefinieerd:

“Een bijna-doodervaring is een geestelijke ervaring die kan optreden tijdens een periode van klinische dood, maar ook tijdens een stervensproces of soms zonder duidelijke aanleiding. De bijna-doodervaring is een universele ervaring die over de hele wereld en door alle tijden heen wordt vermeld, die onafhankelijk is van leeftijd, intellect of godsdienst.”

4.0 Verschil Astrale projectie en Bijna-doodervaring

Heb je ooit een buitenlichamelijke ervaring (BLE) gehad?

Het verschil tussen een bijna-doodervaring (BDE) en een (‘gewone’) uittreding, astrale projectie of buitenlichamelijke ervaring (BLE) is, dat een bijna-doodervaring een ervaring in een veranderde bewustzijnsstaat van een persoon is die klinisch dood is!

De term (‘gewone’) uittreding daarentegen, ook wel astrale projectie of astraal reizen genoemd, wordt gebruikt als term voor een paranormaal verschijnsel waarbij het zogenaamde astraallichaam (ook wel ‘geestlichaam’ of aura-energieveld genoemd), of ook wel de ziel uit het lichaam zou treden. De ziel (hogere of innerlijke Zelf, de essentie, de spirit) verlaat het lichaam en kan bewust door verschillende aardse en astrale dimensies (de hogere sferen) ‘reizen’.

Het voornaamste twistpunt rond BLE’s betreft niet meer of ze echt voorkomen, maar hóe we ze moeten plaatsen. Gaat het om zuiver (neuro)psychologisch verschijnselen of zijn er ook uittredingen die je alleen parapsychologisch kunt verklaren?

Volgens sommige onderzoekers zou het bijvoorbeeld kunnen gaan om een uiting van een neurologische eigenaardigheid waardoor mensen lijden aan een afwijkend slaap-ritme.

Een meer psychologische verklaring voor uittredingen is, dat ze berusten op een onbewuste projectie van voorstellingen of een wensdroom over een spirituele werkelijkheid.

5.0 Zijn de BDE’ ers echt dood?
Ja, hoe dicht zijn BDE’ers bij de dood of zijn de BDE’ers echt dood?
Deze vraag is moeilijk te beantwoorden. Vaak zijn reanimatiepogingen gestaakt, omdat artsen geen tekenen van leven meer zagen. Of EEG-monitoren, bevestigd aan de hersenen, registreerden alleen nog maar zgn. ‘rechte lijnen’. Dus er was geen registreerbaar teken van hersenactiviteit meer.

En …. toch komen zulke mensen soms terug uit een gewisse dood, en geen medisch deskundige weet precies waarom.

Volgens de klassieke definitie is de dood [1] de toestand waaruit je niet meer terugkomt. De toestand wordt gedefinieerd als onomkeerbaar. Vandaar dat BDE’ers omdat ze wel zijn teruggekomen, per definitie niet echt dood waren. Maar er is wel aan een aantal medische criteria voldaan in hun geval.

Hun hart sloeg bijvoorbeeld langere tijd niet, of ze ademden niet. Er zijn zelfs gevallen waarbij hersengolven stopten en vervolgens weer spontaan op gang kwamen. Er zijn mensen die hypothermie krijgen (een drastische verlaging van de lichaamstemperatuur) en dan geen enkel teken van hersenactiviteit vertonen tot ze weer warmer beginnen te worden.

Hoewel ze dicht bij de dood zijn, zijn ze er per definitie niet helemaal. Het voorkomen van dit soort situaties geeft ons alle reden eens stil te staan bij de vijf-minuten-regel! Een regel die stelt dat als het hart al vijf minuten niet meer klopt, het geen zin heeft door te gaan met de pogingen tot reanimatie omdat de hersenen hopeloos zonder zuurstof komen te zitten.

Technisch gesproken zijn BDE’ers dus nooit echt dood, maar ze komen er wel veel dichter bij dan de meeste mensen ooit zijn geweest. De les die we hieruit kunnen leren, is dat we nog lang niet alles weten over de fysiologie van het doodgaan!

[1] Van klinisch dood spreekt men als iemand géén waarneembare tekenen van leven (meer) vertoont: met name géén hartslag, géén ademhaling, en géén bewustzijn. Maar de functies van de hersenen zijn nóg niet volledig uitgeschakeld! Als men spreekt over hersendood, bedoelt men het volledige en onherstelbare verlies van hersenfuncties. Bij hersendood is herstel uitgesloten! Wel is iemand die hersendood wordt verklaard een perfecte donor, omdat het een donor is met een zogenoemd kloppend hart. Wanneer iemand hersendood is, zijn de hersencellen zo beschadigd dat deze de vitale hersenfuncties niet meer kan uitvoeren.

6.0 De BDE als hallucinatie

Sommige mensen beweren dat BDE’s niets meer zijn dan hallucinaties, een geestelijke beleving veroorzaakt door stress, zuurstofgebrek of zelfs drugs. Eén van de sterkste argumenten tegen deze opvatting is de BDE bij een patiënt met een ‘vlakke’ EEG!

Het elektro-encefalogram, of EEG, meet de elektrische activiteit van de hersenen. Deze activiteit wordt zichtbaar gemaakt door middel van een lijn op een doorlopende reep papier. Deze lijn gaat op en neer, net als de elektrische activiteit van de hersenen wanneer de desbetreffende persoon denkt, praat, droomt of een andere willekeurige handeling uitvoert. Als de hersenen dood zijn, geeft het EEG een rechte lijn te zien op het beeldscherm van de monitor, waaruit geconcludeerd kan worden dat de hersenen niet meer in staat zijn tot denken of handelen.

Een ‘vlak’ EEG is de wettelijke definitie van de dood!

Zonder elektrische activiteit kunnen de hersenen niet actief zijn. Zelfs hallucinaties zijn te zien op een EEG! Toch hebben veel mensen met een ‘vlak’ EEG een BDE gehad. Zij konden het navertellen. Wel dient opgemerkt te worden dat EEG’s de activiteit van de hersenen niet altijd exact weergeven. Het komt voor dat wanneer de elektroden van het apparaat wordt aangesloten op een schaal met gelatine, er toch een patroon van hersengolven te zien zijn. Het kan zijn dat het EEG-apparaat een storing oppikt; waarschijnlijk de radiogolven. Dit wordt soms ‘de geest van het apparaat’ genoemd. Soms verkeert de hersenactiviteit op zo’n laag niveau, dat het de EEG-signalen niet registreert.

7.0 Waarom niet alle BDE’s hetzelfde zijn

Zou niet iedereen die sterft dezelfde doodservaring moeten hebben?
Mijn antwoord is nee! Dit heeft allemaal te maken het bewustzijn; de gedachten, ideeën en overtuigingen die je gedurende je hele leven had over ‘de dood’.

Zie het eens zo: als tien mensen naar Frankrijk zouden gaan, zouden ze allemaal verschillende ervaringen hebben. Drie van hen zouden misschien vertellen dat ze een bepaald gebouw hadden bezocht. Vijf zouden mogelijk uitweiden over het heerlijke eten in Frankrijk en twee zouden misschien terugkomen met het verhaal over de uitgestrekte lavendel-velden in het zuiden van Frankrijk. Dus iedereen zou bij ‘terugkeer’ uit Frankrijk - uit een schijnbare wereld - een iets ander verhaal hebben, hoewel de verhalen elkaar op bepaalde gebieden zouden overlappen. Op dezelfde manier zijn er bij BDE’s géén twee verhalen precies hetzelfde, ook al overlappen de kernmerken elkaar binnen het algemene kader van ervaringen!
8.0 Slot

Een BDE is een bijzondere bewustzijnstoestand die ontstaat tijdens een dreigende of werkelijke periode van lichamelijke, psychologische en emotionele dood.  Waarom ontstaan er in iemands leven zulke ingrijpende veranderingen na een bijna-doodervaring, is moeilijk te verklaren. Maar door je te verdiepen in persoonlijke, psychologische, maatschappelijke en wetenschappelijke aspecten van bijna-doodervaringen – maar ook nadenkt over klinisch dood-zijn, hersendood-zijn, en biologisch dood-zijn – wordt je als het ware gedwongen om meer (algemene of specifieke) vragen te stellen over het leven zelf.

Wat is de oorsprong van het leven? Wie ben ik? Waarom ben ik hier? Wanneer en hoe komt er een einde aan mijn leven? En wat betekent de dood nu voor mij? Gaat mijn ‘leven’ dan nog gewoon door?
Besef wel, dat wat er met ons leven ook gebeurt, hoe wij onszelf ook ontwikkelen, welke voorspoed of tegenslag wij ook in ons leven te verwerken krijgen, de dood zal er altijd zijn!

Hans Zevenboom
Link: https://www.millennium-visie.org/site/index.php/nieuwsbrief/288-wat-is-een-bijna-doodervaring