Diepe hersenstimulatie geeft langdurige verlichting bij
ernstige depressies
Universiteit van Freiburg
Een behandeling met diepe hersenstimulatie (DBS; Deep Brain
Stimulation) kan duurzaam verlichting brengen bij patiënten die
lijden aan ernstige vormen van depressie en die hiervoor al enige
jaren zonder succes behandeld zijn. Het kan er zelfs voor zorgen dat
de symptomen volledig verdwijnen. Deze bevinding komt uit de eerste
langetermijnstudie naar deze therapievorm, uitgevoerd door het
Medisch Centrum van de universiteit van Freiburg. Zeven van de acht
patiënten uit de studie die continu stimulatie ondergingen,
vertoonden blijvende verbeteringen in hun symptomen, tot aan het
laatste controlemoment na vier jaar behandeling. De therapie bleef
over de gehele periode even effectief. De wetenschappers zorgden
ervoor dat milde bijwerkingen werden voorkomen door de mate van
stimulatie aan te passen. De studie werd op 1 maart 2017
gepubliceerd in het tijdschrift Brain Stimulation.
“De meeste patiënten reageren op de therapie. Het opmerkelijke is
dat het effect ook blijvend is. Andere vormen van therapie zijn vaak
na verloop van tijd niet effectief meer. Dit maakt DBS een zeer
veelbelovende aanpak voor mensen die eerder niet reageerden op
behandelingen van hun depressie,” zegt hoofdonderzoeker Prof. Dr.
Thomas Schläpfer, hoofd Interventional Biological Psychiatry Unit
aan de afdeling Psychiatrie en Psychotherapie van het Medisch
Centrum van de universiteit van Freiburg. DBS is een methode die
gebaseerd is op milde elektrische impulsen, die kunnen worden
ingezet om gepaalde hersengebieden met grote precisie te
beïnvloeden.
Effect van stimulatie merkbaar vanaf eerste maand
De acht proefpersonen leden al tussen de drie en elf jaar lang
continu aan ernstige depressies die niet te behandelen vielen met
medicijnen, noch met behandelingen zoals elektroconvulsietherapie.
De artsen implanteerden flinterdunne elektroden en stimuleerden een
hersengebied dat betrokken is bij de waarneming van plezier,
waardoor het ook belangrijk is voor motivatie en levenskwaliteit.
Elke maand werd het effect van de therapie gemeten met behulp van de
bekende Montgonery-Asberg Rating Scale (MARDS). De gemiddelde score
op MARDS nam de eerste maand al af van 30 punten naar 12 punten en
was nog iets verder gedaald tegen het eind van het onderzoek. Vier
patiënten hadden een MARDS-score van minder dan 10 punten, de
drempelwaarde voor de diagnose depressie.
Sommige van de patiënten hadden kort last van wazig of dubbel
zien. “We konden de bijwerkingen verminderen door de intensiteit van
de stimulatie te verlagen, zonder de antidepressieve effecten ervan
te verminderen,” aldus Prof. Dr. Volker A. Coenen, hoofd van de
Steriotactic and Functional Nerosurgery Unit van het Medisch Centrum
van de Universiteit van Freiburg. De artsen merkten bij geen van de
patiënten enige veranderingen op in persoonlijkheid, problemen met
het denken, of andere bijwerkingen.
Grotere vervolgstudie met als doel registratie van de therapie in
Europa
Als een grotere, vijf jaar durende studie met 50 patiënten, die
nu wordt uitgevoerd in het Medisch Centrum van de universiteit van
Freiburg bevestigt dat de therapie veilig en werkzaam is, ziet Prof.
Coenen een mogelijkheid om de therapie in Europa te registreren. Dan
zou de therapie buiten onderzoeken om ook kunnen worden ingezet:
“Over een paar jaar zou DBS een doeltreffende behandeling kunnen
zijn voor patiënten met ernstige depressies,” zegt Dr. Coenen.
Vertaling: Astrid Zwart
