'Drink bij dorst' tijdens sporten om fatale daling van het
natriumgehalte in het bloed te voorkomen
Voor wandelaars, voetballers, duursporters, en een
groeiend aantal elitaire en recreatiesporters, is drinken bij dorst
de beste manier om potentieel ernstige dalingen van het
natriumgehalte in het bloed te voorkomen, volgens een
geactualiseerde consensusverklaring over sport-gerelateerde
hyponatremia (EAH). De aanbevelingen verschijnen in de juni uitgave
van het Clinical Journal of Sport Medicine, gepubliceerd door
Wolters Kluwer.
"Gebruik maken van het aangeboren dorst mechanisme
om de inname van vloeistof te begeleiden is een strategie die
overmatig drinken en het ontstaan van hyponatremia (laag
natriumgehalte) moet voorkomen, en zorgt tegelijkertijd voor
voldoende vloeistof om ernstige uitdroging te voorkomen," volgens
richtlijnen die tijdens de dit jaar gehouden 3e International
Exercise-Associated Hyponatremia Consensus Development Conference
zijn ontwikkeld. Tamara Hew-Butler, data project manager en
promovendus aan de universiteit van Oakland in Rochester, Michigan,
is hoofdauteur van het geactualiseerde rapport.
EAH doden zijn te voorkomen "als we gewoon naar
ons lichaam luisteren"
Het consensus panel kwam opnieuw bij elkaar om
eerdere aanbevelingen te herzien, naar aanleiding van de vermijdbare
dood van twee high school rugbyspelers vorige zomer als gevolg van
EAH. "Ons voornaamste doel was om het publiek te heropvoeden over de
gevaren van veel drinken zonder dorst tijdens het sporten," zegt dr.
Hew-Butler.
De geactualiseerde verklaring benadrukt een meer
uitgebalanceerde benadering van hydratatie - vooral tijdens de
zomermaanden, als sporten in de hitte het risico op het ontstaan van
gevaarlijk lage natriumgehaltes, verbonden aan teveel drinken,
verhoogt. Dr. Hew-Butler voegt toe: "Het uitkomen van deze
aanbevelingen in goed getimed, vlak voordat de trainingssessies en
marathontrainingen in de VS beginnen - waarbij de meerderheid aan
EAH sterfgevallen voorkwam." De volledige verklaring is nu
beschikbaar en gratis te downloaden op de website:
http://www.cjsportsmed.com/.
Aan sport gerelateerde hyponatremia - soms "water
vergiftiging" genoemd - refereert aan verlaging van het
natriumniveau in het lichaam dat tot 24 uur na lichamelijke
inspanning optreedt. Vooral voordat de verlaging van het
natriumniveau te ernstig wordt, heeft EAH geen of slechts milde
symptomen.
Als de symptomen verschijnen, zijn deze typerend:
hoofdpijn, braken, verward zijn of epileptische aanvallen door
zwelling van de hersenen (cerebraal edema). Als onmiddellijke
behandeling uitblift, kan een ernstige EAH al snel fataal zijn. Een
groot onderzoek wees uit dat symptomatische EAH voorkwam bij 1
procent van de atleten bij duursportevenementen. Asymptomatische EAH
ontwikkelde zich bij nog eens 6 procent van de deelnemers.
Langdurige, overmatige inname van water,
sportdrankjes, of andere vloeistoffen - daarmee het lichaamsvermogen
om vloeistoffen in de vorm van zweet en urine overschrijdend - is de
grootste risicofactor voor EAH. De overtollige vloeistof verdunt het
natriumniveau in het lichaam, daarmee de normale regelprocessen
verstorend.
Omdat teveel drinken de hoofdoorzaak is van EAH,
is de meest effectieve preventie om minder te drinken. "De veiligste
geindividualiseerde hydratatie strategie voor, tijdens en meteen na
het sporten is het drinken van prettig smakende vloeistoffen als men
dorst heeft," volgens het Consensus Panel.
Sommige atleten zouden teveel kunnen drinken omdat
ze geadviseerd wordt "te drinken voor je dorst krijgt" om uitdroging
te vermijden. De auteurs merken op dat drinken bij dorst niet alleen
EAH kan voorkomen, maar ook mogelijke door uitdroging verminderde
prestaties.
De verklaring geeft tevens aanbevelingen voor de
professionele gezondheidszorg - benadrukkend dat EAH behandeling
geleid moet worden door de ernst van de symptomen, niet alleen het
natriumniveau. Het geeft ook de noodzaak aan voor onderwijs bij
maatregelen om excessieve vloeistof inname te verminderen, met
vooral atleten en teamgenoten als doelgroep.
Atleten en coaches moeten de noodzaak van een
uitgebalanceerde hydratatie erkennen, zowel voor, tijdens en meteen
na het sporten, om meer sterfgevallen door 'geforceerde hydratatie
toepassingen' te voorkomen," voegt dr. Hew-Butler toe. "Elk EAH
sterfgeval is tragisch, en te voorkomen, als we gewoon naar ons
lichaam luisteren en het wijdverbreide advies negeren dat als een
klein beetje goed is, meer beter zal zijn."
Vertaling: Ellen Lam
