Schrap de mantelzorgboete voor AIO-ers
De Tweede Kamer voelde vandaag staatssecretaris Klijnsma aan de
tand over de kostendelersnorm, ofwel mantelzorgboete. Uitstel tot
2018, of afstel? Onderbelicht is dat AOW-ers met een AIO-uitkering
de boete nu al moeten betalen. Ouderenorganisaties waaronder
de Unie KBO en NOOM pleiten voor afschaffing. Directeur Manon
Vanderkaa (Unie KBO): "Deze ingevoerde maatregel is volstrekt
oneerlijk en moet onmiddellijk van tafel".
Hoe zat het ook alweer met die mantelzorgboete? Op 1 juli 2014
stemde de Eerste Kamer in met de Wet Werk en Bijstand. Belangrijk
onderdeel was de kostendelersnorm (mantelzorgboete). Er kwam fors
maatschappelijk verzet. Desondanks werd de mantelzorgboete voor
AOW-ers niet geschrapt. Wel kwam er, mede onder druk van de Unie
KBO, een toezegging tot het doen van onderzoek en werd de invoering
uitgesteld tot 1 juli 2016. Inmiddels is dit, mede onder
maatschappelijke druk, opgetrokken naar 1 januari 2018.
Migrantengezinnen getroffen
Dat geldt echter niet voor AOW-ers met een AIO-uitkering
(Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen). De korting op de AIO is
per 1 januari 2015 gewoon doorgegaan. De AIO is een vorm van
bijzondere bijstand voor AOW-ers die minder ontvangen dan het
sociaal minimum. In de praktijk zijn dit grotendeels
migrantenouderen. Als zij bij hun kinderen gaan inwonen omdat zij
zorg nodig hebben, worden zij nu al geconfronteerd met de
kostendelersnorm. Hun AIO-aanvulling wordt gekort. Hoe meer personen
op hetzelfde adres, hoe lager de AIO-aanvulling. Deze korting is
vele malen hoger dan de (uitgestelde) kostendelersnorm in de AOW.
Ouderen met een AIO-aanvulling gaan er honderden euro's per maand op
achteruit. Lucia Lameiro Garcia, adviseur van NOOM (Netwerk van
Organisaties van Oudere Migranten): "Dat is een straf op
zorgzaamheid. Terwijl die gezinnen precies doen wat de regering en
zij zelf willen: voor elkaar zorgen."
Waarom geldt de mantelzorgboete in deze situatie? Dat heeft een
technische reden. De AIO wordt juridisch gezien als bijstand.
Onterecht, aldus de Unie KBO en Koepel NOOM. De mantelzorgsituatie
is voor AOW-ers met en zonder AIO precies hetzelfde. De argumenten
die de staatssecretaris gebruikte om de kostendelersnorm in de AOW
uit te stellen, gelden dus ook voor de AOW-ers met AIO. De
organisaties dringen dan ook aan op afschaffing van de
mantelzorgboete voor álle ouderen.
Tijdens het vragenuurtje op 22 september stelden de Kamerleden
Heerma (CDA) en Karubulut (SP) vragen over de mantelzorgboete.
Klijnsma wil de mogelijke effecten van het 'kosten delen' nader
onderzoeken tot 2018, en gaat daarbij voorbij aan de huidige
praktijk waarbij mensen die in Nederland decennia lang premies
hebben afgedragen, op hun oude dag onder het bestaansminimum terecht
komen.
Helemaal van tafel
Manon Vanderkaa wil de mantelzorgboete voor alle AOW-ers, met en
zonder AIO, afschaffen: "De kostendelersnorm voor AOW-ers is
uitgesteld tot 2018. Wat ons betreft wordt dat afstel. Maar we
moeten ook oog hebben voor de migrantengezinnen die nu al getroffen
zijn door de maatregel. De mantelzorgboete is volstrekt oneerlijk
voor zorgbehoevende ouderen en hun zorgzame kinderen. Tijd dat deze
maatregel helemaal van tafel gaat!"
