Steeds meer bewijs leidt naar ontstekingen als bron van
zenuwstelsel aandoeningen door de ziekte van Lyme
Volgens een studie, gepubliceerd in het American
Journal of Pathology, wijst onderzoek uit dat ontstekingsremmers
veel neuropatholgische gevolgen van Lyme neuroborreliosis zouden
kunnen voorkomen.
Bij ca. 15% van de patiënten met de ziekte van
Lyme raakt het perifere en centrale zenuwstelsel erbij betrokken,
vaak vergezeld van slopende en pijnlijke symptomen. Volgens een in
het American Journal of Pathalogy gepubliceerde studie doet nieuw
onderzoek vermoeden dat ontstekingen vaak een oorzakelijke rol
spelen bij een scala van neurologische veranderingen geassocieerd
met de ziekte van Lyme. De onderzoekers van het Tulane National
Primate Research Center en Louisiana State University Health
Sciences Center lieten tevens zien dat de ontstekingsremmer
dexamethasone veel van deze reacties voorkomt.
"Deze bevindingen suggereren dat ontstekingen een
oorzakelijke rol hebben in de pathogenese van acute ziekte van
Lyme," legt Mario T. Philipp uit, PhD, professor Microbiologie en
Immunologie en voorzitter van de afdeling Bacteriologie en
Parasitologie van Tulane National Primate Research Center
(Covington, LA).
De ziekte van Lyme bij mensen is een gevolg van
een beet van een teek die geïnfecteerd is met een bacterie uit de
familie der spirocheten, Borrelia burgdorferi (Bb). Omdat Bb zich
door het hele lichaam verspreidt, kan het arthritis,
hartontstekingen en neurologische afwijkingen veroorzaken. Als het
zenuwstelsel betrokken raakt, spreekt men van Lyme neuroborreliosos
(LNB). Klinische symptomen van LNB zijn o.a. aangezichtspijn,
neurogene uitstralingspijn via de rug naar benen en voeten, pijn in
de ledematen, evenwichtsstoornissen of spierzwakte. Is het centrale
zenuwstelsel betrokken kan dit zich uiten in hoofdpijn,
vermoeidheid, geheugenverlies, leermoeilijkheden, depressie,
hersenvliesontsteking en hersenziektes.
Om de neuropathologische effecten van Bb infectie
beter te kunnen bestuderen, infecteerden de onderzoekers 12
resusmakaken met levende B. Burgdorferi; 2 bleven ongeïnfecteerd als
controledieren. Van de 12 ingeënte dieren werden er 4 behandeld met
de ontstekingsremmer steroïde dexamethasone, 4 met de non-steroïde
ontstekingsremmer (NSAID) meloxicam, en 4 bleven onbehandeld. De
helft van de groep werd 8 weken na de inenting bestudeerd en de
andere helft 14 weken.
De onderzoekers bestudeerden de rol van
ontstekingen in het zenuwstelsel van de met Bb geïnfecteerde dieren.
Aanzienlijk verhoogde niveaus van de ontstekingstransmitters
interleukin-6 (IL-6), IL-8, CCL2 en CXCL13 werden opgemerkt, evenals
pleocytose (verhoogde celgetallen, voornamelijk witte bloedcellen)
in het hersenvocht van alle geïnfecteerde dieren - behalve de met
dexamethasone behandelde dieren. "Chemokinen als IL-8 en CCL2 staan
bekend als transmitters van de toevoer van immuuncellen in het
centrale zenuwstelsel tijdens bacteriële hersenvliesontsteking, en
CXCL13 is de belangrijkste bepaler van B cel rekrutering in het
hersenvocht tijdens neuroinflammatie," legt dr. Philipp uit.
Infectie met Bb leidde tot veel histopathologische
bevindingen bij de geïnfecteerde dieren die niet met dexamethasone
behandeld werden, zoals hersenvliesontsteking, vasculitis
(ontsteking van de bloedvaten), focale hersen- en
ruggenmergontsteking, en necrotiserende focale neurodegeneratie en
demyelinisatie van het cervicale ruggenmerg. Evaluatie van de
achterwortelganglia vertoonde ontstekingen met neurodegeneratie,
tesamen met aanzienlijke apoptose van neuronale en gliale cellen
(die de zintuigneuronen omgeven) bij alle geïnjecteerde dieren,
behalve die behandeld werden met dexamethasone. De onderzoekers
waren in staat om het beschermende effect van de dexamethasone te
kwantificeren bij de bescherming van zowel gliale cellen als
neuronale apoptose. Daarentegen was meloxicam behandeling alleen
effectief bij de bescherming tegen gliale cel apoptose en alleen na
verlengde behandeling.
De achterwortels van de met levende Bb
geïnfecteerde dieren (maar niet met dexamethasone behandeld)
vertoonden de aanwezigheid van talrijke lymfocyten en monocyten.
Opvallend was dat de reacties in het gebied rond de injectie
histologisch verschilden van de meer diffuse ontstekingen die bij
het ruggemerg aangetroffen werden. De pathologie zoals deze in de
achterwortelganglia en zintuigneuronen aangetroffen werd zou de
lokale pijn en de motorische uitval kunnen verklaren die Lyme
patiënten ervaren in de directe omgeving van de tekenbeet.
Sommige Lyme patiënten vertonen ook verschijnselen
van demyeliniserende neuropathie en een vertraagde zenuwgeleiding.
Bestudering van de zenuwgeleiding van de motorische en
zintuigneuronen van de makaken liet zien dat de Bb infectie
resulteerde in specifieke electrofysiologische afwijkingen
(verhoogde F golf latentie en chronodispersie) dat voorkomen zou
kunnen worden door dexamethasone.
Alhoewel antibiotica de standaard en noodzakelijke
eerstelijnsbehandelingen bij de ziekte van Lyme zijn, vertonen de
bevindingen een potentiële therapeutische impact van anti-ontsteking
of immuunregulerende middelen tegen Lyme-gerelateerde
neuroborreliosis. De meeste neuropathologische veranderingen door Bb
infectie werden voorkomen door dexamethasone, een breedspectrum
steroïde ontstekingsremmend medicijn, waarnaast het non-steroïde
ontstekingsremmende medicijn meloxicam over het algemeen ineffectief
of slechts gedeeltelijk effectief was. Analyse van de verschillen in
het actiemechanisme van beide medicijnen zou voor een blauwdruk
kunnen zorgen bij de ontwikkeling van nieuwe hulpstoffen voor de
behandeling van LNB.
"Belangrijk genoeg ontdekten we necrotiserende
myelitis en degeneratie in het ruggemerg, neurodegeneratie in de
achterwortelganglia, en demyelinisering van de zenuwwortels, alléén
als lymfocytische ontstekingslaesies ook geobserveerd werden in
zowel het centrale zenuwstelsel als het periphere zenuwstelsel,"
stelde dr. Philipp. "Onze resultaten suggereren dat aanhoudende
cytokine activatie in het zenuwstelsel hardnekkige symptomen als
vermoeidheid, pijn en cognitieve stoornissen kan veroorzaken die
patiënten soms ervaren, ondanks dat ze voor de ziekte van Lyme
behandeld zijn."
Vertaling: Ellen Lam
Wil je op de hoogte blijven van de laatste
artikelen abonneer je
dan op onze gratis nieuwsbrief. [Klik
hier]
