Nieuwe inzichten in de tegenspraak dat het
veelbelovende medicijn voor Alzheimer (Bexarotene) niet op
patiënten getest moet worden
Ongeveer een jaar geleden, publiceerde het
toonaangevende tijdschrift ‘Science’ een
artikel over Bexarotene als mogelijk geneesmiddel voor
Alzheimer. Een significante
doorbraak en een belangrijk uitgangspunt voor verder
Alzheimer onderzoek.
De onderzoeksgroep van Bart De Strooper – Alzheimer
onderzoeker bij VIB en KU Leuven – heeft dit medicijn in
samenwerking met de groep van Rudi D'Hooge - KU Leuven - en
wetenschappers van Janssen Pharmaceutica ( Beerse ), ook in
diverse Alzheimer-dierproefmodellen getest.
De resultaten die uit hun onderzoeken
volgden verschilden van elkaar, evenals die van twee
Amerikaanse studiegroepen. Zij hebben vervolgens in de
rubriek ‘"technical comment" in ‘Science’ aanbevolen om -om
die reden- Bexarotene niet op menselijke patiënten te
testen.
Bart De Strooper (Professor aan de VIB /
KU Leuven): "Wetenschap is een leerproces en men leert met
vallen en opstaan, door opnieuw te beginnen en fouten te
corrigeren. Daarom is het logisch dat de conclusies uit
wetenschappelijk onderzoek - ook in prestigieuze
tijdschriften – van tijd tot tijd opnieuw geëvalueerd moeten
worden. Als de resultaten niet reproduceerbaar zijn, is het
zeer belangrijk dat dit wordt vermeld, zodat andere
wetenschappers ook de waarde van een publicatie kunnen
bepalen. (Reproduceerbare wetenschap is de enige ware
wetenschap). Dit is de enige manier waarop we kunnen leren
van onze fouten en op een dag hopelijk een medicijn kunnen
ontwikkelen."
Jo Bury (Managing Director VIB): "VIB
hecht grote waarde aan grondige controles en afwegingen van
wetenschappelijke resultaten. Dit is de belangrijkste
voorwaarde voor toonaangevend onderzoek waar onze
samenleving van zou kunnen profiteren. Het is goed nieuws
dat ‘Science’ ook bereid is om negatieve resultaten te
publiceren."
Wetenschappelijk onderzoek, een proces
van ups en downs
Wetenschappelijke bevindingen vallen niet zomaar in
iemands schoot, ze komen voort uit jarenlang nauwkeurig
herhaald onderzoek. De kers op de taart is een publicatie in
een wetenschappelijk tijdschrift, omdat dit de manier is
waarop wetenschappers hun resultaten aan de wereld kenbaar
maken. Voordat een publicatie wordt geaccepteerd, zal de
uitgever van het tijdschrift het document bij een panel van
vooraanstaande wetenschappers op dat onderzoeksgebied
indienen. Startsein voor publicatie wordt alleen gegeven na
een positieve evaluatie door deze deskundigen.
Ingebouwde controlemechanismen
Is dit een absolute garantie? Helaas niet.
Collega-wetenschappers proberen resultaten te reproduceren.
Meestal succesvol, maar soms leiden soortgelijke
experimenten tot verschillende resultaten. Dat moet
gerapporteerd en nader onderzocht worden. Deze ingebouwde
controlemechanismen zijn daarom wenselijk en een
gebruikelijk onderdeel van het wetenschappelijk proces.
Wetenschappelijke tijdschriften bieden wetenschappers soms
de gelegenheid om op bepaalde artikelen te reageren nadat
deze zijn gepubliceerd. Het tijdschrift ‘Science’ doet dit
in de vorm van " technical comment". Dit is vaak bron tot
meer uitgebreid onderzoek.
Nieuwe inzichten leiden soms tot ongeldigheid van bestaande
theorieën
Wetenschappers willen verschijnselen tot de bodem uitzoeken,
meestal met een bepaalde hypothese in het achterhoofd.
Onderzoek leidt tot nieuwe kennis en inzichten, en daardoor
tot verfijning van de bestaande theorieën. Echter, soms
resulteert dit in een totaal nieuwe en afwijzing van de
bestaande theorie. De geschiedenis van de wetenschap is
bezaaid met voorbeelden: denk aan Copernicus die als eerste
beweerde dat de zon – en niet de aarde- het centrum van ons
zonnestelsel was. De Vlaamse bijdrage aan de wetenschap is
een uitstekend voorbeeld van het zelfcontroleproces in de
wetenschappelijke wereld.
# # #
Relevante publicatie
"Technical comment on ApoE-Directed
Therapeutics Rapidly Clear b-Amyloid
and Reverse Deficits in AD Mouse Models", Ina Tesseur et
al., Science 2013
Vertaling van: {New insights contradict
promising Alzheimer's research -
VIB}.
Vertaald door M. Nelemans